1.
Ook al zijn er geen maatregelen specifiek afgestemd op het bevorderen van spelen in de natuur, toch speelt Leefmilieu Brussel, dat een honderdtal parken en tuinen, gewestelijke bossen, het Zoniënwoud en gewestelijke natuurreservaten beheert, voor het Brusselse publiek en de Brusselse gezinnen een belangrijke rol in hun toegang tot de natuur. Sinds een aantal jaren hebben we het speelkarakter van bepaalde van onze groene zones kunnen versterken via een gedifferentieerd beheer. Het behouden van boomstronken, het op de grond laten liggen van takken, de gedifferentieerd maaien… hebben positieve gevolgen voor de algemene biodiversiteit, maar dragen ook bij tot het speelkarakter van de sites.
Daarnaast zijn er in de afgelopen 5 jaar verschillende proefprojecten opgestart die – meer bepaald in samenwerking met de jeugdbewegingen – spelen in de natuur promoten, zoals bijvoorbeeld in het Wilderbos, het Park van Woluwe of in het Zoniënwoud, om er maar enkele te noemen.
Het in aanraking komen met en het spelen in de natuur wordt vooral gepromoot via de verbetering van de toegang die Brusselaars hebben tot groene ruimten, via het ontwikkelen van het participatief beheer van deze ruimten en de dialoog die met de jeugd is aangegaan.
2.
Het ontwerp van het Natuurplan voorziet het multifunctioneel beheer van de groene ruimten door onder meer het opstellen van multifunctionele beheersplannen. De inhoud van deze plannen gaat meer bepaald over het onthaal van het publiek in de groene ruimten die beheerd worden door Leefmilieu Brussel. In dat kader kan overwogen worden om de hoofdzakelijke noden van elke door Leefmilieu Brussel beheerde groene ruimte te identificeren, met name op basis van speelkaarten die ontwikkeld worden voor de gewestelijke gebieden met een duidelijke recreatieve behoefte, naar het voorbeeld van het Wilderbos en het Koning Boudewijnpark.
In het bijzonder wat betreft de gewestelijke regelgeving voor parken, in toepassing van de ordonnantie van 1 maart 2012 betreffende het natuurbehoud, sluit deze aan op de doelstelling voor het behoud van de stadsbiotopen en landschapselementen door rekening te houden met hun recreatieve rol. Het huidige gewestelijke parkreglement werd op 8 mei 2014 aangenomen.
3.
Als gevolg van de verschillende studies die in 2009 opgestart zijn door Leefmilieu Brussel en die het sport- en speelaanbod in het Brussels Gewest onderzoeken, werden er een aantal aanbevelingen gedaan ter verbetering van de kwaliteit van de speelinrichtingen in de groene ruimten. Deze aanbevelingen worden voortaan in een groot aantal van onze speelterreinen in de praktijk omgezet.Deze aanbevelingen bevatten een aantal onmisbare elementen bij het inrichten van een speelterrein, namelijk meer rekening houden met de natuur, deze integreren en ook valoriseren. Door de huidige context en de veronderstelde intensiteit waarmee het toekomstige speelterrein gebruikt zal worden, geeft LB de voorkeur aan natuurlijke bedekking (zand, schaafsel,…), de aanwezigheid van bomen en planten op het speelterrein, het gebruik van hout als belangrijkste materiaal voor de toestellen, het weghalen van afsluitingen wanneer deze niet verantwoord kunnen worden en de landschappelijke integratie van de speelruimte in zijn natuurlijke context.
Het is in deze lijn dat er recent nieuwe speelterreinen zijn bijgekomen:
- Het speelterrein van het Koning Boudewijnpark in fase 1 heeft voortaan een avonturengedeelte van het type speelbos om vrij te kunnen spelen in de natuur.
- Het speelplein van het Koning Boudewijnpark in fase 3 heeft een bos- en avonturenzone. Een deel van de gerealiseerde inrichting is bestemd voor vrijblijvende spelletjes en biedt de kinderen stapels hout en boomstronken die met opzet op de grond worden gelaten voor de bouw van kampen, tipi’s…
- Het Wilderbos biedt dankzij zijn specifieke beheer dan weer een speel- en avonturenbos voor alle jongeren van de omliggende wijken.
- Een van de speelterreinen van het Rood Klooster werd ook op dezelfde manier heringericht, zodat de kinderen directer in contact komen met de natuurlijke context van de site en met een waterzone.
- Ook het speelplein van het Senypark is een mooi voorbeeld van een speelterrein waarin vegetatie en integratie in het landschap erg aanwezig zijn.
4.
De multifunctionele beheersplannen van de groene ruimten promoten een langetermijnvisie voor een duurzaam, harmonieus, en weloverwogen beheer van de groene ruimten. De bedoeling is om het onderdeel natuur even veel als de andere onderdelen voorgeschiedenis, natuur, landschap en recreatie te betrekken bij het nemen van beslissingen over de inrichting en het beheer van de groene ruimten.
Het ontwerp van het Natuurplan voorziet meer bepaald dat Leefmilieu Brussel de voorhanden informatie over de socio-recreatieve behoeften op gewestelijke schaal verzamelt. Indien nodig zal er een enquête worden gehouden bij de verschillende doelgroepen en betrokken partijen: de gemeenten, de beheerders van groene ruimten en de verenigingen/jeugdbewegingen. De enquête zal in de mate van het mogelijke zowel rekening houden met de soort activiteiten als met de gewenste locaties voor de ontwikkeling ervan. Bij het opstellen van de beheersplannen zou dus onder andere rekening gehouden moeten worden met de informatie over de recreatieve behoeften die vooraf bij het doelpubliek is verzameld.
Ik zal het nu hebben over het platform ‘Jeunes Natuurlijk’. Deze actie vloeit voort uit het Samenwerkingscharter tussen de Jeugdverenigingen en de Beheerders
van de gewestelijke groene ruimten van LB,ondertekend in 2007. Het doel van dit Charter bestaat erin enerzijds de banden tussen de beheerders en de Jeugdverenigingen te versterken en anderzijds het juiste evenwicht te vinden tussen natuurbescherming en jongerenopvang in de gewestelijke groene ruimten. Via dit Charter verbindt LB zich ertoe om tools te ontwikkelen die de informatie-uitwisseling tussen beheerders en de Jeugdverenigingen verbeteren en om activiteiten te organiseren die tussen hen een band creëren.
Het beheer van het platform ‘Jeunes Natuurlijk’ werd aan de vzw Good Planet toevertrouwd. Deze opdracht werd in december 2014 afgesloten. In 2015 maakte ze voorwerp uit van een evaluatie, die afgerond wordt. Ik zoek momenteel samen met mijn Administratie naar de beste formule om deze actie te bestendigen, rekening houdende met de beschikbare menselijke en budgettaire middelen. In dat opzicht heb ik aan de vzw Good Planet gevraagd om met voorstellen bij mij te komen. Deze voorstellen worden op dit moment door mijn kabinet geanalyseerd. Ik zal ze daarna met mijn Administratie bespreken.
